Najava o izgradnji novog vojnog kompleksa Majurska ada, ujedno znači i obavezu da se Vojska Srbije i Grad Novi Sad razmene vlasništva nad već dogovorenim objektima i parcelama.
Grad ovom prilikom ustupa Vojsci prostor na kom će biti podignuta nova moderna kasarna, a za uzvrat dobija 20 objekata, među kojima i tri velelepne zgrade koje čine kompleks Komande Novosadskog garnizona.
Komanda Novosadskog garnizona
Na sredini Dunavske ulice, u neposrednoj blizini parka i Riblje pijace, nalaze se tri objekta koja čine Komandu Novosadskog garnizona. Skoro čitav vek, ove zgrade služe potrebama Vojske. Međutim, pre njihove “mobilizacije” zdanja su imala druge, civilne namene.
Kuća Jozefa Klajnčeka
Prvi od tri, ujedno i najstariji objekat, jeste privatna rezidencija advokata Jozefa Klajnčeka, koji je tu živeo krajem XIX veka. Veruje se da je kuća izgrađena 1850-ih godina u okviru velike obnove. Na fotografiji Dunavske ulice koja je nastala za vreme velike poplave 1876. godine jasno se vidi kuća, koja je tih godina bila manjih gabarita i nešto drugačije fasade. Ulični deo kuće proširen je 1881. godine čime dobija današnji izgled.
Na fotografijama iz vremena rekonstrukcije fasada svih kuća u Dunavskoj ulici 1980-ih godina, može se primetiti da ovaj objekat ostao gotovo identičan, kao što je prikazan na starim slikama koje su nastale početkom XX veka.
Hotel Fabri
Druga zgrada u okviru Komande garnizona jeste čuveni hotel Fabri. Podignuta je 1900. godine na mestu gostionice Jovana Kirjanovića. Vlasnik hotela bio je Peter Fabri.
Hotel Fabri bio je izuzetno popularan među Novosađanima tog vremena, a u nekom trenutku zajedno sa hotelom Grand postaje i sabirni centar uticajnih lokalnih radikala.
Zgrada Srpske zadružne banke
Treći objekat je dvospratna zgrada građena u periodu od 1923- 1925. godine za potrebe tadašnje Srpske zadužne banke, na mestu pomoćnih objekata Hotela Fabri. Zgrada je nastala po planovima arhitekata Emila Hope i Oto Šentala, dok je kasnije intervencije na objektu izveo čuveni Daka Popović.
Već naredne godine vlasništvo nad objektom preuzima Vojska. Za vreme okupacije zgrada je služila kao zloglasno mučilište u narodu poznato pod nazivom „Armija“. Posle rata, ovaj zajedno sa druga dva objekta postaje deo kompleksa Komande garnizona što je i danas.
Izvor: nsuzivo.rs
Foto: Pixabay
