Kulturnjaci znaju, a od danas ćete i Vi! Prvi septembar nije samo internacionalni datum kada počinje nova školska godina,dočim i nova sezona kultur-produkcija u svetu i u nas.
U šarenolikoj i raznovrsnoj ponudi srpskog Edinburga (Festival uličnih svirača, Okrugli sto organizovan Rektoratom, Maticom srpskom i Ogrankom Sanu u Novom Sadu na temu “Kulturne strategije Srbije 2017-2027 godine”, postavke Dva platna korifeja eks yu slikarstva iz tzv. “pariskog kruga” – Dade Đurića i Ljube Popovića u SKCNS; Damjanove retrospektive u MSUV, itd), potpisnica ovih redova odabrala je događaj otvaranja sezone jesen-zima 2017-2018 u pogledu kultur produkcija, u najstarijoj pinakotečko-muzeološkoj ustanovi na ovim prostorima, Galeriji Matice srpske(GMS), postavku odabranih dela slikara Peđe Đakovića u razmeđi od 30 godina stvaralaštva, kao polaznišnicu za novu sezonu medijskog izveštavanja o društvenim zbitijima u “našem velom mistu”.
Nakon slavljenja uspešne obletnice, pet godina od početka realizacije zajedničke manifestacije Spomen zbirke Pavla Beljanskog i GMS, pod nazivom “Leto u vrtu Galerija” (koje je i ove godine marišnicima i znatiželjnicima ponudilo svakovrstan popularni program: koncerte- gudačkog kvarteta “Il Belpaese”, Voje Savkova i The Hat Matters-a; putopisna kazivanja dr Simone Čupić i Mirka Stefanovića o zemljama i gradovima zapadne Evrope; konzervatorske i kustoske priče iz bogate riznice dela srpskog slikarstva od 17. do 20. stoleća koje baštini GMS; kultur kviz sa Nikolom Kostićem alijas Li Menom; predavanja gastroheritološkinje Tamare Ognjević, toržestvenog Velje Pavlovića, i druge sadržaje) kojom su ove dve institucije kulture u nas pokazale svim ostalim srodnim ustanovama, branši i zainteresovanima da uz dobro osmišljen program, vredne timove zaposlenih i saradnika, može da ne bude tzv. školskog raspusta odnosno !mort sezona! u radu institucija kulture, čime su uz bogaćenje kultur ponude grada, svakako odradile ozbiljan posao glede tzv. negovanja publike, odnosno senzibilisanja novih konzumenata kultur sadržaja i ka sebi i ka kulturi u opšte.
Rušeći klišee i pravila žutnalističkog zanata, stižemo i do centralnog događaja, za ovaj izveštaj, koji je prepoznatljiv, u prethodna dva pasusa, samo po naslovu. Početak, nove sezone 2017-2018, u GMS, otvoren je o toploj preksinoćnoj večeri, odabranim slikarskim opusom monumentalnih platana, praškog a našeg slikara i restoratera, Peđe Đakovića. Govoreći o postavci i tematskim motivima, te estetičkom prosedeu autorovom, programski direktor GMS, konzervator, slikar i likovni kritičar, mr Danilo Vuksanović je među ostalim potcrtao patos u Đakovića delima:
– Tragička je dakle, nota unutar aspecifičnosti istorije kulture na kojoj insistira umetnik. Posebno mesto u njegovom opusu zauzimaju slike i crteži posvećeni stradalničkim podvizima srpske vojske u Prvom svetskom ratu. Golgota srpskih istorijskih zbivanja, herojsko i nadljudsko, ali i žrtva kao civilizacijski uzus – izvori su koji pokreću Đakovića i smeštaju njegov crtački angažman između tradicionalnih vrednosti i savremenog stvaralačkog trenutka – ističe Vuksanović, prilikom otvaranja.
Upravo iz, među ostalim, navedenih razloga odabir stvaralaštva koje je stalo u 30 godina rada, našao se na zidovima GMS, objašnjava upravnica GMS, rešiva i agilna, dr Tijana Palkovljević-Bugarski, pozdravljajući brojni auditorijum okupljen pred GMS, na Trgu galerija, gde je upriličen oficijelni deo otvaranja, u kojem su u muzičkom delu programa nastupile sopranistkinja iz Nice, Gabrijela Ubavić, te čelistkinja, Mima Vrbanić i za pijaninom, Nevena Živković izvodeći kompozicije “Summer time” i ariju “Ave Maria”.
Simpatični autor, Đaković, naše gore list, sa tridesetogodišnjim boravkom u češkoj prestonici, obratio se publikumu u emotivnom govoru, istakavši da iako je “izlagao u Njujorku, Beču, Milanu, Londonu, Amsterdamu, Podgorici, samo je u Novom Sadu, gde je odrastao i u GMS, ostao sin magistra Đakovića”.Dakako, prisutni Novi Sad sa svojim respektabilnim porodičnim manirima, male mittelevropske varoši, ovakvu slikarovu opasku, pozdravio je burnim aplauzom.
Slikarstvo Peđe Đakovića pored motiva iz naše istoriografije, karakterišu i oni iz srpskog mitosa, verovanja, te versko-duhovne komponente pravoslavne tradicije i otuda i toplijih i veselijih dela poput “Bogorodice Ljeviške”, motiva iz bokokotorskih manastira, itd. a sve u savremenom ključu promišljanih.
Pored kuriozitetnog dolaska čak 50-ak čeških prijatelja i poslovnih partnera slikara Peđe Đakovića (do naše varoši iz Praga ima oko 900 kilometara!), međ nazočnima te večeri, o otvranju izložbe izbora iz autorovog 30-godišnjeg opusa, te početka nove kultur sezone u produkcijskom i programskom smislu behu i : vojvođanski kancelar, Igor Mirović, koji mada, ekonomista po osnovnoj vokaciji, nekada, a uprkos četvrtvekovnim bavljenjem politikom, omane pa ne sračuna dobro protokol i time pokaže urbi et orbi, da se svaki zanat može učiti do kraja života ili makar, političkog (trenutačnog) mandata, uza dozu nedostatka manire, budući se selektivno javljao prisutnima na izložbi. Javna funkcija, pogotovu, ovako visoko rangirana, nalaže, da imate “royal” naviku da se javljate celokupnom plebsu i “dvorjanima” jer je njih cirka stotinak u ovakvim prostorima. Naprosto, niste na Sajlovu, Futogu i Klisi, međ “svojima” u kampanji, dočim u jednoj od najstarijih ustanova kulture i obrazovanja međ Srbima i narodima koji žive sa njima!
Uza neodgojenog Kancelara, primetismo i zamenika pokrajinskog sekretara za kulturu, informisanje i međuverske zajednice, Nebojšu Kuzmanovića; istoričara, Žarka Dimića i suprugu mu, prvakinju Drame SNP, Gordanu Đurđević Dimić; tužioca, Vladanu Todorić i supruga joj, vlasnika popularnog novosadskog restorana “Paša”, Aleksandra Todorića; lektora, Bobu Dačić; istoričarku umetnosti, Jasminu Jakšić; inženjera i savetnika pri Sekretarijatu za zdravstvo Izvršnog veća Vojvodine, Aleksandru Čavić i supruga joj, vokalnog umetnika, Đorđa Čavića; pravnicu, Sanju Zavrtanik-Paroški i supruga joj, privrednika Dragana Paroškog; ekonomistkinju, Višnju Dotlić; advokata, Peđu Bogovca; protokol maestru, Dobrilu Martinov; kadgodnju upravnicu GMS, istoričarku umetnosti, Branku Kulić; ex ministra i potpredsednika IVV, Branislava Bugarskog, umetnike Veru Zarić i Petra Ćurčića, brojne uposlenike novosadskog DDOR-a, voditeljku, Vesnu Farkaš i brojne druge.
Sezona kultur događanja je počela, a i naše manire i nesnalaženja sa njome. Nastavićemo da ih pratimo i obaveštavamo vas o njima, na sveopšte zadovoljstvo kako našeg malog mista, tako i van atara novosadskih nedoslednosti.
Autor: Teodora Ž. Janković
Foto: Vladimir Zubac
