U okviru obeležavanja jubileja, sto godina od rođenja Lazara Vozarevića (1925–1968), jednog od najznačajnijih predstavnika srpskog i jugoslovenskog modernog slikarstva, Galerija Matice srpske u saradnji sa Galerijom “Lazar Vozarević” iz Sremske Mitrovice priređuje monografsku izložbu Lazar Vozarević. Galerija u gostima.
Izložba je svečano otvorena u petak, 12. septembra u 20.00 sati u Galeriji Matice srpske. Prisutnima su se ovom prilikom obratili dr Tijana Palkovljević Bugarski, upravnica GMS, Marija Vuruna, direktorka Galerije “Lazar Vozarević”, Simon Šonbrot, direktor Francuskog instituta u Novom Sadu i Amos Rajhman, direktor Francuskog instituta u Srbiji. Svečano otvaranje izložbe upotpunio je muzički nastup kvarteta “Maestre” iz Sremske Mitrovice u sastavu: Milda Kuzminac, klavir, mr Dušanka Gavrilović, klavir, Zorica Opačić, tambura i Jovana Dragić, violina.
Dr Tijana Palkovljević Bugarski pozdravila je prisutne: „Pred vama je izložba koja ukazuje na raznolikost i bogatstvo slikarskog opusa Lazara Vozarevića. Ona dočarava vezu sa srednjovekovnom umetnošću i raznovrsne mogućnosti njene interpretacije u umetnosti u 20. veku. 
Istovremeno, ukazuje na veze Vozarevića sa Pikasom. Direktorka Vuruna je rekla kako su oni mali muzej koji gostuje u velikom, a ja danas, pred svima vama želim da istaknem da su možda po broju predmeta mali, ali su po stručnosti, visokim standardima zaštite i prezentacije, iznad svega ljubavi prema Vozareviću, primer veličine koji treba slediti i na koji se treba ugledati.”
Marija Vuruna rekla je nešto više o saradnji: “Danas, sedam decenija kasnije, vraćamo se ne samo u izložbeni prostor već i u razgovor – između dva grada, dva kolektiva, dva načina čuvanja istog nasleđa. Galerija Matice srpske i Galerija „Lazar Vozarević“ dele istu posvećenost: da delo umetnika ne bude zatvoreno iza stakla, već da bude živa, pokretna tačka susreta sa publikom.“
Simon Šonbrot istakao je: “Ova veza između naših institucija zasniva se na međusobnom poverenju i zajedničkouj viziji kulturnog dijaloga i prenosa znanja.
Večerašnji događaj označava još jedan važan trenutak za nastavak naše uspešne saradnje.“
Amos Rajhman otvorio je izložbu rečima: „Posvećena srpskoj umetnosti, ova galerija u sebi nosi i tragove brojnih evropskih uticaja. Upravo to je večeras istaknuto kroz izložbu o Lazaru Vozareviću: srpskom umetniku, obogaćenom raznovrsnim uticajima, koji je bio posvećen estetskom istraživanju i čiji ođeci prevazilaze granice njegove zemlje. Duboko pod uticajem moderne umetnosti, naročito francuske, Lazar Vozarević je uspeo da ove reference uklopi u izrazito ličan umetnički izraz. Izuzetan primer toga je i pozajmica dela Mrtva priroda sa šarlotom Pabla Pikasa, iz kolekcije Ambasade Francuske u Beogradu, koje osvetljava ovu umetničku povezanost i pozicionira izložbu u širi dijalog među kulturama.”
Veliki jubilej bio je povod da dela Lazara Vozarevićeva iz matične galerije u Sremskoj Mitrovici krenu na put ka gradovima i galerijama koje su zauzimale važno mesto u umetnikovom životu. Nakon Zrenjanina i Beograda, gde je kroz pažljiv odabir publici predstavljeno njegovo stvaralaštvo, Galerija Matice srpske ugostiće u celosti najvredniji deo kolekcije Galerije “Lazar Vozarević”. Pored celokupnog legata, 79 dela iz kolekcije Galerije “Lazar Vozarević” na izložbi će biti predstavljena i dela iz kolekcije Galerije Matice srpske, kao i pet ilustracija Pabla Pikasa iz Narodnog muzeja Srbije i jedno Pikasovo delo iz Ambasade Republike Francuske u Beogradu. Izložbu prate tri video-animacije, koje putem savremenih tehnologija približavaju publici Vozarevićeve uzore i inspiracije za slike Oplakivanje Hrista, Kvadrati i Porodica, kao i tri filma posvećena životu i delu umetnika. Posetioci će biti u prilici da u Novom Sadu upoznaju dela koja čine najpotpuniji pregled svih Vozarevićevih stvaralačkih faza od pojavljivanja na umetničkoj sceni ranih pedesetih godina 20. veka, do poslednjih radova iz 1968. godine.
Lazar Vozarević je likovni izraz gradio u živoj i dinamičnoj kulturnoj sceni pedesetih godina reagujući na društveno-političke i umetničke okolnosti. Bio je član istaknutih umetničkih grupa „Jedanaestorica“ i „Decembarska grupa“. U prvom, figurativnom periodu dela odlikuju geometrijska konstrukcija, lomljenje oblika i snažna egzistencijalna dimenzija. U potrazi za savremenim likovnim jezikom, umetnik se oslanjao na dva ključna izvora inspiracije – delo Pabla Pikasa i bogatstvo vizantijske umetnosti. Zatim je usledila kratkotrajna faza enformela, u kojoj je Vozarević kroz neslikarske materijale istraživao mogućnosti novog izraza. Poslednju, postenformel fazu karakterišu slike-reljefi geometrizovanih kompozicija snažnog kolorita i duboke duhovne simbolike. Autentična promišljanja o savremenoj slici i odnos prema srednjovekovnom nasleđu čine opus Lazara Vozarevića jednim od najznačajnijih i najprepoznatljivijih ostvarenja srpskog modernizma.
Autorke izložbe su Marija Vuruna, direktorka Galerije “Lazar Vozarević”, Ivana Rastović i Ivana Janjić, kustoskinje Galerije Matice srpske.
Izložbu će obogatiti raznovrstan prateći program: tematska predavanja o životu i delu umetnika petkom u 19.00 sati, kustoska vođenja vikendom u 13.00 i 17.00 sati, kao i novi edukativni program za decu Bio jednom jedan slikar… Lazar Vozarević, kako bi publici različitog uzrasta i interesovanja približili kompleksnost Vozarevićevog stvaralaštva.
Izložba će moći da se poseti do 31. januara 2026. godine.
Realizaciju projekta omogućili su Ministarstvo kulture Republike Srbije, Pokrajinski sekretarijat za kulturu i odnose sa verskim zajednicama i Grad Novi Sad, a pokrovitelj izložbe je DDOR osiguranje Novi Sad.
Izvor: Galerija Matice srpske
Foto: Galerija Matice srpske
